.jpg)
5 เทคนิคตั้งคำถามที่ดี เพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลง จากหนังสือพลังแห่งการตั้งคำถาม
1) ในโลกนี้ปัญหาส่วนใหญ่ที่เราพบเจอนั้น ไม่ได้มีคำตอบที่ถูกต้องตายตัว สิ่งนี้ต่างจากสมัยเราเรียนมัธยม และต้องท่องจำตำราไปสอบมาก
ลองคิดถึงคำถามประเภทว่า
‘เราควรแต่งงานอายุเท่าไหร่’
‘เราควรเข้าทำงานที่บริษัทใหญ่มั้ย’
‘เราต้องแต่งตัวยังไง เพื่อให้ดูทำงานเก่ง’
‘เราควรแต่งงานอายุเท่าไหร่’
‘เราควรเข้าทำงานที่บริษัทใหญ่มั้ย’
‘เราต้องแต่งตัวยังไง เพื่อให้ดูทำงานเก่ง’
คำถามพวกนี้ล้วนไม่มีคำตอบตายตัว ทั้งหมดทั้งมวลขึ้นกับ แต่ละบุคคล และขึ้นกับสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้งสิ้น
หรือแม้แต่โลกวิทยาศาสตร์เองก็ไม่ได้มีคำตอบที่ถูกต้องเสมอไป เพราะเราตั้งสมมุติฐานต่าง ๆ ขึ้นมามากมาย เวลาเราจะตอบคำตอบ เราก็ต้องอ้างอิงกับสมมุติฐานเหล่านั้น
แต่ถ้าสมมุติฐานที่เราตั้งขึ้นมาเกิดผิดละ เราก็ต้องตั้งสมมุติฐานใหม่ เพื่อพยายามหาคำอธิบายใหม่กับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเท่านั้นเอง
และนี่เป็นอีกสาเหตุที่การตั้งคำถามที่ดี จะนำมาซึ่งคำตอบที่ดีได้ เพราะแค่ตั้งคำถามใหม่ การหาคำตอบอันไม่ตายตัวแบบใหม่ เพื่อตอบคำถามก็จะเกิดขึ้น
2) จงเปลี่ยนปัญหาที่คลุมเครือให้เป็นคำถามที่หาคำตอบได้
ข้อแตกต่างระหว่าง ข้อสงสัยและปัญหาคือ
- ข้อสงสัย = ทักษะการใช้ความรู้สึก ในการรับรู้ถึงความคลุมเครือ และความผิดปกติ
- ปัญหา = ทักษะการใช้เหตุผล ในการคิดหาคำถามที่เชื่อมโยงไปสู่การหาคำตอบที่ชัดเจน
สิ่งสำคัญจึงเป็น การใช้ความรู้สึกตัวเองรับรู้สิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นในใจเรา โดยการยอมรับแบบตรงไปตรงมา การรู้เท่าทันตัวเองในขั้นถัดมาช่วยให้เรามองเห็นปัญหา แล้วค่อย ๆ เชื่อมโยงปัญหาดังกล่าว เข้ากับวิธีการว่า เราควรทำอย่างไรเพื่อหาคำตอบ โดยใช้หลักเหตุผล
3) ในโลกนี้มีคนอยู่ 3 ประเภท
- ประเภทที่ 1 : คนที่ไม่เคยตั้งคำถาม
- ประเภทที่ 2 : คนที่ตั้งคำถามได้ไม่ดี
- ประเภทที่ 3 : คนที่ตั้งคำถามได้ดี
สิ่งที่แตกต่างอย่างเด่นชัดของคนที่รู้จักตั้งคำถาม กับคนไม่เคยตั้งคำถามเลย คือ
1. การแก้ปัญหา – การตั้งคำถามนำมาซึ่งการจัดการแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม และสร้างผลลัพธ์ที่ชัดเจนได้
2. การเข้าความรู้สึกของตัวเอง – ว่าเราชอบทำแบบนี้ หรือคิดแบบนั้น
3. การตั้งคำถามนำมาซึ่งความคิดสร้างสรรค์ – และช่วยให้เราได้ใช้ชีวิตอย่างมีอิสระตามใจตัวเราเอง
2. การเข้าความรู้สึกของตัวเอง – ว่าเราชอบทำแบบนี้ หรือคิดแบบนั้น
3. การตั้งคำถามนำมาซึ่งความคิดสร้างสรรค์ – และช่วยให้เราได้ใช้ชีวิตอย่างมีอิสระตามใจตัวเราเอง
ถ้าเราไม่เคยตั้งคำถามกับเรื่องอะไรเลย เราก็จะใช้ชีวิตตามกฎเกณฑ์ที่คนอื่นตั้งไว้ ไม่สามารถมีชีวิตเป็นของตัวเองได้
ส่วนความแตกต่างระหว่างการตั้งคำถามที่ดี และไม่ดี คือ การกำจัดความคลุมเครือ และการสร้างผลลัพธ์ได้ชัดเจน และไม่ใช่เพียงครั้งคราว
4) คำถามที่ไม่ดีมีลักษณะ 5 อย่างดังต่อไปนี้
คำถามที่ไม่ดี เช่น
“ต้องนอนกี่ชั่วโมงถึงจะดี”
“อาหารสมองที่ดีคืออะไร”
“ควรเริ่มเรียนภาษาอังกฤษตอนอายุเท่าไหร่”
“ควรตื่นมาอ่านหนังสือตอน 8 โมงเช้าดีรึเปล่า”
“ต้องนอนกี่ชั่วโมงถึงจะดี”
“อาหารสมองที่ดีคืออะไร”
“ควรเริ่มเรียนภาษาอังกฤษตอนอายุเท่าไหร่”
“ควรตื่นมาอ่านหนังสือตอน 8 โมงเช้าดีรึเปล่า”
คำถามพวกนี้คือคำถามที่ไม่ดี เพราะขาดบริบท และขาดการตั้งสมมุติฐาน เช่น คำถามเรื่องตื่นมาอ่านหนังสือตอน 8 โมงดีรึเปล่า ถ้าเราเข้านอนตอน ตี 5 คำตอบก็คงจะเป็น ไม่ดี หรือถ้าเราอยู่ในประเทศเขตหนาว 8 โมงเช้า ฟ้ายังมืดอยู่เลย
เหมือนเรามองต้นไม้ที่อยู่ในพื้นที่โล่ง ไม่มีป่าล้อมรอบ เราจึงต้องหัดมองต้นไม้โดยมองป่าที่ล้อมรอบอยู่ด้วย นั่นคือการมองบริบทโดยรอบด้วยนั่นแอง
โดยสรุปแล้วคำถามที่ไม่ดีล้วนมีลักษณะดังต่อไปนี้
1. ต้องการคำตอบที่ถูกต้องแน่นอน
2. ขอให้ช่วยแนะนำสิ่งดี ๆ
3. ต้องการให้อีกฝ่ายเห็นด้วย
4. คาดคั้นอีกฝ่าย
5. ให้เลือกอย่างใด อย่างหนึ่ง
2. ขอให้ช่วยแนะนำสิ่งดี ๆ
3. ต้องการให้อีกฝ่ายเห็นด้วย
4. คาดคั้นอีกฝ่าย
5. ให้เลือกอย่างใด อย่างหนึ่ง
5) คำสำคัญที่ช่วยให้ตั้งคำถามได้ดี
1. เวลา - คำว่า “ตอนนี้” มีความสำคัญมาก เช่น “ปัญหานี้ ตอนนี้เราควรรีบทำอะไรมากที่สุด” หรือ “ตอนนี้สิ่งที่ตัวเองทำได้ดีที่สุดคืออะไร”
2. จุดมุ่งหมาย - คำว่า “อยากทำอะไร” เป็นการตั้งคำถามโดยให้สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายที่เรามี เป็นเหมือนเข็มทิศนำทางเราไปสู่การหาคำตอบ เช่น “ตอนนี้เราอยากทำอะไรมากที่สุด”
3. วิธีการ - คำว่า “ควรทำอย่างไร” เป็นการตั้งคำถามที่นำมาซึ่งการลงมือทำในขั้นถัดไป เช่น “สถานการณ์ตอนนี้ เราควรทำอย่างไรถึงจะแก้ปัญหาได้เร็วที่สุด”
4. เติมคำว่า “สักนิด” ต่อท้าย เช่น “ต้องทำยังไง ถึงจะเติบโตอีกสักนิด” “ต้องทำยังไง ความสัมพันธ์กับผู้อื่นถึงจะดีขึ้นอีกสักนิด”
- ผู้เขียน : เคนอิจิโร่ โมจิ
- ผู้แปล : ปาวัน การสมใจ
- จำนวนหน้า : 232 หน้า
- สำนักพิมพ์ : Welearn
แนะนำสั่งซื้อหนังสือ พลังแห่งการตั้งคำถาม ได้ที่ร้าน Attorney285
Kapook Creator เป็นเนื้อหาที่นำเสนอโดยผู้สร้างสรรค์ที่เข้าร่วมโครงการ หากพบเนื้อหาที่ท่านเห็นว่าไม่ถูกต้องตามกติกา สามารถคลิกแจ้งปัญหาได้ที่นี่
