ในอดีตแต่ละพื้นที่ของโลก เรียกโรคซิฟิลิสว่าอะไร?
ซิฟิลิส (Syphilis) คือหนึ่งในโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่มีความรุนแรงที่สุดตลอดช่วงครึ่งสหัสวรรษที่ผ่านมา ส่วนที่มาของชื่อซิฟิลิส มาจากกวีเรื่อง ‘Syphilis sive morbus Gallicus’ ของแพทย์ชาวอิตาลี จิโรลาโม ฟรากัสโตโร (Girolamo Fracastoro) ที่ตีพิมพ์ในปี 1530 เรื่องราวของซิฟิลุส (Syphilus) คนเลี้ยงแกะที่ป่วยด้วยโรคชนิดนี้
มีเรื่องที่น่าสนใจคือ ก่อนที่ซิฟิลิสจะเป็นชื่อของโรคที่รู้จักกันโดยทั่วไป ในแต่ละพื้นที่ของโลกจะมีชื่อที่ใช้เรียกโรคนี้แตกต่างกัน โดยชื่อเหล่านี้จะตั้งชื่อตามดินแดนที่พวกเขาเชื่อว่า เป็นต้นตอของโรค
การระบาดของซิฟิลิสที่ถูกบันทึกไว้ครั้งแรก เกิดขึ้นในปี 1495 ระหว่างที่ฝรั่งเศสทำสงครามกับเมืองเนเปิลส์ในอิตาลี แพทย์ชาวอิตาลีเรียกโรคนี้ว่า ‘il mal francese’ หรือ ‘โรคฝรั่งเศส’ เพราะเชื่อว่าทหารฝรั่งเศสคือต้นตอของโรค เช่นกันกับฝรั่งเศสที่เรียกโรคนี้ว่า ‘โรคเนเปิลส์’ หรือ ‘โรคอิตาลี’ เพราะเชื่อว่า ชาวเมืองเนเปิลส์เป็นต้นตอของโรค
เมื่อซิฟิลิสแพร่ระบาดในยุโรป ในดินแดนนครรัฐของเยอรมนี สแกนดิเนเวีย สเปน ไอซ์แลนด์ เกาะครีต รวมไปถึงไซปรัส ได้เรียกโรคนี้ว่า ‘โรคฝรั่งเศส’
ส่วนอังกฤษและไอร์แลนด์เรียกโรคนี้ว่า ‘โรคฝรั่งเศส’ รวมถึง ‘โรคสเปน’ หรือ ‘โรคกัสติย่า’ (Castile) ตามชื่ออาณาจักรที่ครองอำนาจในสเปนตอนนั้น ส่วนเพื่อนบ้านอย่างสกอตแลนด์ก็ตั้งชื่อโรคตามภาษาพวกเขาว่า grandgore ที่แปลว่า ‘โรคฝีใหญ่’
ขณะที่ในแอฟริกาเหนือ โปรตุเกส เนเธอร์แลนด์ และเดนมาร์ก เรียกโรคนี้ว่า ‘โรคสเปน’ ข้ามมาที่โปแลนด์ที่เป็นศัตรูกับเยอรมัน เรียกโรคนี้ว่า ‘โรคเยอรมัน’ ส่วนรัสเซียที่เป็นศัตรูกับโปแลนด์ก็เรียก ‘โรคโปแลนด์’
ในจักรวรรดิออตโตมันและอนุทวีปอินเดียมีชื่อที่ใช้เรียกซิฟิลิสหลายชื่อ อาทิ โรคยุโรป โรคชาวคริสต์ โรคตะวันตก รวมถึงโรคชาวแฟรงก์ (หมายถึงคนยุโรป) ส่วนเปอร์เซียเรียกซิฟิลิสว่า ไฟเปอร์เซีย (ไฟในที่นี้อาจหมายถึงไข้)
ส่วนจีนเรียกโรคนี้ว่า ‘โรคกวางตุ้ง’ ‘ผื่นกวางตุ้ง’ หรือ ‘แผลพุพองดอกพลัม’ เพราะเชื่อว่า การระบาดของซิฟิลิสในจีนเริ่มต้นที่เมืองท่าในมณฑลกวางตุ้ง ขณะที่ญี่ปุ่นเรียกโรคนี้ว่า ‘โรคจีน’ ‘ผื่นจีน’ หรือ ‘โรคโปรตุเกส’
ส่วนการแพร่ระบาดของซิฟิลิสในโลกใหม่หรือทวีปอเมริกาในศตวรรษที่ 16 มีอยู่สองทฤษฎีที่ใช้อธิบายว่าเกิดการแพร่ระบาดได้อย่างไร โดยทฤษฎีแรกบอกว่า ซิฟิลิสติดตัวไปพร้อม ๆ กับชาวยุโรปที่เดินทางไปยังทวีปอเมริกา ส่วนอีกทฤษฎีบอกว่า ซิฟิลิสมีอยู่มานานแล้วในทวีปอเมริกา แต่คนพื้นเมืองอาจจะเข้าใจว่า ซิฟิลิสเป็นเพียงโรคเรื้อนชนิดหนึ่งเท่านั้น
ติดตามช่องทางอื่น ๆ ของ Histofun Deluxe
อ้างอิง
HistofunDeluxe
Kapook Creator เป็นเนื้อหาที่นำเสนอโดยผู้สร้างสรรค์ที่เข้าร่วมโครงการ หากพบเนื้อหาที่ท่านเห็นว่าไม่ถูกต้องตามกติกา สามารถคลิกแจ้งปัญหาได้ที่นี่
