เจาะลึกที่มาของชื่อ ‘ออสเตรีย’ กับ ‘ออสเตรเลีย’ ทำไมถึงคล้ายกัน?
ออสเตรีย (Austria) เป็นประเทศในทวีปยุโรป ขณะที่ออสเตรเลีย (Australia) เป็นทั้งชื่อประเทศและทวีปในซีกโลกใต้
แต่เชื่อเถอะว่า ต้องมีใครหลายคนเคยสับสนกับชื่อสองประเทศนี้แน่นอน ดังนั้นเราจะพาทุกคนไปเจาะลึกถึงที่มาของทั้งชื่อออสเตรียและออสเตรเลีย รวมถึงหาคำตอบว่า ชื่อทั้งสองนี้มีความเชื่อมโยงกันหรือเปล่า
เริ่มต้นที่ออสเตรียกันก่อน ย้อนกลับไปในช่วงยุคกลาง ได้ปรากฏคำในภาษาละตินว่า Marchia Austriaca ที่แปลว่าชายแดนทางทิศตะวันออก (Eastern borderland) ส่วนในภาษาเยอรมันสูงเก่า (Old High German) ก็มีคำว่า เอิสเตอร์ไรช์ (Österreich) ที่แปลว่าอาณาจักรทางทิศตะวันออก (Eastern Kingdom)
ดังนั้นชื่อของออสเตรียเลยมีความหมายว่า ประเทศหรือดินแดนทางตะวันออก เพราะที่ตั้งของออสเตรียอยู่ทางทิศตะวันออกของเยอรมัน หรือที่ในช่วงเวลานั้นเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ โดยปัจจุบันคำว่า Österreich ชาวเยอรมันก็ยังคงใช้เรียกประเทศออสเตรียอยู่
ขณะที่ออสเตรเลียนั้น นับตั้งแต่ยุคโบราณเมื่อมนุษย์เริ่มจัดทำแผนที่ พวกเขาก็ได้สันนิษฐานว่า ทางซีกโลกใต้จะต้องมีดินแดนหรือทวีปที่ยังไม่ได้ถูกค้นพบ แม้ว่าในตอนนั้นจะยังไม่ได้มีการออกสำรวจก็ตาม
โดยมีการตั้งชื่อให้กับทวีปทางซีกโลกใต้นี้ในภาษาละตินว่า Terra Australis Incognita หรือดินแดนทางใต้ที่ไม่มีใครรู้จัก ซึ่งแผนที่ในช่วงศตวรรษที่ 15-16 ก็ได้ปรากฏชื่อทวีป Terra Australis Incognita เช่นกัน
ต่อมาเมื่อชาวดัตช์เข้ามาสำรวจออสเตรเลียในศตวรรษที่ 18 พวกเขาก็ตั้งชื่อทวีปใหม่นี้ว่า นิวฮอลแลนด์ (New Holland) แต่สุดท้ายชาวดัตช์ก็ไม่ได้ครอบครองทวีปนี้ แต่เป็นอังกฤษแทน ซึ่งอังกฤษก็นำเอาคำว่า Australis มาใช้เป็นชื่อเรียกของทวีป ก่อนที่จะกลายเป็น Australia ในภายหลัง
ดังนั้นชื่อของออสเตรียกับออสเตรเลีย เลยมีความหมายที่ต่างกัน (ออสเตรีย = ดินแดนตะวันออก, ออสเตรเลีย = ดินแดนทางใต้) แต่ความที่ชื่อทั้งสองมีความคล้ายคลึงกันอย่างมาก ปรากฏว่ามันไม่ใช่ความบังเอิญ แต่เป็นเพราะทั้งสองชื่อมีรากศัพท์มาจากคำเดียวกัน
นั่นก็เพราะทั้งภาษาละตินและภาษาเยอรมัน ต่างก็อยู่ในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน (Indo-European Languages) เหมือนกัน และเมื่อมีการย้อนรากศัพท์ก็พบว่า ไม่ว่าจะเป็น Austriaca, Öster, Austria, Australis และ Australia มีต้นตอมาจากคำเดียวกันคือ ausōs ที่แปลว่ารุ่งอรุณหรือส่องแสง
เรื่องของเรื่องคือ กลุ่มคนที่พูดภาษาละตินหรือกลุ่มภาษาโรมานซ์ เมื่อเดินทางไปทางทิศใต้และยิ่งเข้าใกล้เส้นศูนย์สูตร แสงสว่างของดวงอาทิตย์ก็จะสว่างมากยิ่งขึ้น ดังนั้นสิ่งที่เชื่อมโยงกับรุ่งอรุณหรือพระอาทิตย์ขึ้นเลยเป็นทิศใต้ กลายเป็นที่มาของ Australia ที่หมายถึง (ดินแดน) ทิศใต้
ขณะที่กลุ่มคนที่พูดภาษาเยอรมัน ทิศทางที่พระอาทิตย์ขึ้นก็คือทิศตะวันออก เลยเป็นที่มาของ Austria หรือ Eastern ที่หมายถึง (ดินแดน) ทิศตะวันออก
ดังนั้นสรุปง่าย ๆ ว่า ออสเตรียกับออสเตรเลียมีรากศัพท์จากคำเดียวกัน ที่หมายถึงรุ่งอรุณ แต่ออสเตรียที่เป็นภาษาเยอรมัน เชื่อมโยงรุ่งอรุณกับทิศตะวันออก ส่วนออสเตรเลียที่เป็นภาษาละติน เชื่อมโยงรุ่งอรุณกับทิศใต้
References
Kapook Creator เป็นเนื้อหาที่นำเสนอโดยผู้สร้างสรรค์ที่เข้าร่วมโครงการ หากพบเนื้อหาที่ท่านเห็นว่าไม่ถูกต้องตามกติกา สามารถคลิกแจ้งปัญหาได้ที่นี่
