ความเชื่อที่ว่ากษัตริย์หรือราชวงศ์มี ‘เลือดสีน้ำเงิน’ มีที่มาจากไหน?
‘เลือดสีน้ำเงิน’ หรือ Blue Blood หลายคนน่าจะเคยได้ยินคำคำนี้ ที่มีความหมายถึงกษัตริย์ ราชวงศ์ หรือพวกชนชั้นสูง แต่เคยสงสัยไหมว่า ทำไมต้องเป็นเลือดสีน้ำเงิน?
ต้นตอของความเชื่อนี้เกิดขึ้นในสเปนช่วงยุคกลาง เรียกว่า ’sangre azul’ หรือเลือดสีน้ำเงิน โดยเป็นความเชื่อของชนชั้นปกครองแคว้นกัสตีย่า (Castile) ที่ภายหลังจะรวมตัวกับแคว้นอื่น ๆ ในดินแดนจนกลายเป็นราชอาณาจักรสเปน
ชนชั้นสูงของกัสตีย่าเชื่อว่า พวกเขามีสายเลือดที่บริสุทธิ์ผุดผ่อง และไม่เคยยุ่งเกี่ยวกับคนเชื้อชาติอื่น ซึ่งหลักฐานที่พวกเขานำมากล่าวอ้าง ก็คือผิวหนังสีขาวซีดจนเห็นเส้นเลือดสีน้ำเงิน (หรือหลอดเลือดดำ) ที่อยู่ด้านใน
เลือดสีน้ำเงินหรือ Blue Blood ปรากฏในภาษาอังกฤษครั้งแรกในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 โดยระบุว่า ขุนนางแห่งบาเลนเซียจะถูกแบ่งออกเป็นสามกลุ่ม คือเลือดสีน้ำเงิน เลือดสีแดง และเลือดสีเหลือง โดยเลือดสีน้ำเงินถูกจำกัดให้เรียกเฉพาะตระกูลที่เป็นชนชั้นสูงเท่านั้น
การเป็นกลุ่มคนเลือดสีน้ำเงินของชนชั้นสูง ยังถูกใช้แบ่งแยกกับสามัญชนหรือไพร่ เพราะผิวสีขาวซีดอยู่ตรงกันข้ามกับผิวสีแทนหรือคล้ำของไพร่ ที่ต้องทำงานอยู่กลางแดด
นอกจากนี้ในตอนที่ชาวคริสต์ในคาบสมุทรไอบีเรีย (โปรตุเกสกับสเปน) ทำสงครามเรกองกิสต้า (Reconquista) กับแขกมัวร์ที่เป็นชาวมุสลิม ผิวสีขาวซีดก็ถูกใช้แบ่งแยกกับแขกมัวร์ที่มีผิวคล้ำ
แน่นอนว่าเรื่องที่ชนชั้นสูงมีเลือดสีน้ำเงินเป็นแค่ความเชื่อเท่านั้น แล้วบนโลกนี้มีสัตว์ชนิดไหนบ้างที่มีเลือดสีน้ำเงิน (จริง ๆ) บ้าง จริง ๆ แล้วก็มีหลายชนิดเช่นกัน อย่างเช่นกุ้ง หอย ปลาหมึก แมงดาทะเล แมงมุม แมงป่อง หนอนทะเล หรือในกิ้งก่าบางชนิด
ส่วนเหตุผลที่เลือดของสัตว์เหล่านี้มีสีน้ำเงิน ก็เพราะโปรตีนฮีโมไซยานิน (Hemocyanin) ในเลือดที่ทำหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนไปเลี้ยงตามเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย มีทองแดงหรือคอปเปอร์เป็นองค์ประกอบ ซึ่งแตกต่างจากมนุษย์หรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมส่วนใหญ่ที่มีเลือดสีแดง ที่มีธาตุเหล็กเป็นองค์ประกอบในโปรตีนฮีโมโกลบิน (Hemoglobin)
อ้างอิง
- History Extra. Why were people of noble birth said to be ‘blue blooded’?.
- The Conversation.Why you really wouldn’t want to have blue blood.
Kapook Creator เป็นเนื้อหาที่นำเสนอโดยผู้สร้างสรรค์ที่เข้าร่วมโครงการ หากพบเนื้อหาที่ท่านเห็นว่าไม่ถูกต้องตามกติกา สามารถคลิกแจ้งปัญหาได้ที่นี่
